ارزش بازار به مجموع ارزش دلاری یا ریالی سهام یک شرکت در بازار سرمایه گفته می‌شود که با ضرب تعداد کل سهام یک شرکت در قیمت فعلی آن سهم که در بازار در حال معامله است، محاسبه می شود. به عنوان مثال، یک شرکت با 10 میلیون سهم که هر کدام به قیمت 100 دلار به فروش می‌رسد، ارزش بازاری معادل 1 میلیارد دلار خواهد داشت. جامعه سرمایه گذاری از این رقم برای تعیین اندازه یا سایز شرکت در مقابل استفاده از ارقام فروش یا کل دارایی‌های شرکت، استفاده می‌کند. در برخی تحلیل‌ها، مانند استفاده از نسبت P/S، ارزش بازار برای ارزشگذاری یک سهم نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
ارزش بازاری سهام چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟
بعد از رسیدن سهام به دست سرمایه‌گذاران و فعالان در بازار سرمایه، قیمت‌ها به‌شدت تحت تأثیر میزان عرضه و تقاضا قرار می‌گیرند. براساس این اصل، هرچه تقاضا بیشتر از عرضه باشد، قیمت سهام افزایش پیدا می‌کند و هرچه عرضه بیشتر از میزان تقاضا اتفاق بیفتد، موجب افت قیمت سهام شرکت می‌شود. ارزش بازاری سهام در واقع قیمت روز سهام یا مبلغی است که سهام با آن خرید و فروش می‌شود. ارزش بازاری سهام کاملاً تحت تأثیر عرضه و تقاضای بازار قرار می‌گیرد و ممکن است به صورت دقیقه‌ای یا روزانه تغییر کند. بنابر این تعریف، مقدار ارزش بازاری سهام ممکن است چند برابر ارزش اسمی آن باشد یا حتی به مبلغی بسیار کمتر از آن برسد. این ارزش می‌تواند در شرکت‌های بزرگ تأثیر چشمگیری بر شاخص‌ها گذاشته و وضعیت بازار را تغییر دهد. برای اطلاع از ارزش بازاری سهام می‌توانید به پورتفوی یا سایت کارگزاری خود مراجعه کرده و بر روی نام شرکت مورد نظر کلیک کنید. این اطلاعات همواره در حال بروزرسانی هستند.
ارزش ذاتی چیست؟
ارزش ذاتی یا ارزش واقعی سهام یک شرکت، تحت تأثیر عواملی مانند بدهی‌ها، وضعیت کنونی، پیش‌بینی میزان سوددهی در آینده و میزان سرمایه‌گذاری‌های شرکت مشخص می‌شود. ممکن است برخی ارزش ذاتی و بازاری را با یکدیگر یکی بدانند، اما این دو مفهوم کاملاً متفاوت هستند. حتماً این را نیز می‌دانید که پیش‌بینی وضعیت شرکت با استفاده از آن (به تنهایی) می‌تواند دشوار یا غیرممکن باشد. این در حالی است که ارزش ذاتی به سرمایه‌گذاران امکان پیش‌بینی وضعیت یک شرکت و تحلیل بنیادی آن را می‌دهد. به این ترتیب، سرمایه‌گذاران متوجه می‌شوند چه تعداد سهام را برای چه مدت خریداری کنند و سهامداران شرکت از زمان مناسب برای فروش یا نگهداری سهام خود مطلع می‌شوند.
ارزش دفتری چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟
یکی دیگر از انواع ارزش سهام، ارزش دفتری است که به سهامداران این آگاهی لازم درباره حقوق صاحبان سهام را می‌دهد. لازم است سهامداران از این موضوع مطلع باشند که در صورت انحلال و ورشکستگی شرکت، چه میزان از سرمایه به آنها تعلق می‌گیرد. به همین منظور، ارزش دفتری طی فرمول ساده مشخص می‌کند که تقسیم سهام میان سهامداران در چنین شرایطی چگونه خواهد بود. در این فرمول، تمام بدهی‌های شرکت از مجموعه دارایی آن کسر شده و بر تعداد سهام منتشر شده شرکت در بازار بورس تقسیم می‌شود. حاصل این محاسبه، همان ارزش دفتری یا مبلغی است.
ارزش دفتری برابر با دارایی خالص در ترازنامه یک شرکت است در نتیجه، ارزش دفتری را می‌توان به‌عنوان ارزش خالص دارایی (NAV) یک شرکت نیز در نظر گرفت که به‌عنوان کل دارایی‌های آن منهای بدهی‌ها محاسبه می‌شود.
ارزش دفتری از نظر ارزیابی مهم تلقی می‌شود زیرا نمایانگر تصویر منصفانه و دقیقی از ارزش شرکتی است. این امر می‌تواند آنها را قادر به یافتن معاملات معامله در سهام کند، به‌ویژه اگر آنها شک کنند که شرکتی کم‌ارزش است و یا آماده رشد است و سهام در حال افزایش است.
در کشورهای با اقتصاد تورمی ارزش دفتری تنها پس از تجدید ارزیابی دارایی‌ها به‌روز و بر اساس اعداد واقعی است و بعد از سیکل‌های تورمی ترازنامه اعداد درستی را به ما نشان نمی‌دهد و این موضوع باعث می‌شود میزان بازدهی دارایی‌های شرکت و نرخ بازدهی حقوق صاحبان سهام شرکت مبهم باشد. امری مطلوب برای هیات‌مدیره برخی مدیران ناکارآمد که با استفاده از فرصت تورم ضعف‌های خود را پوشش می‌دهند.